Voorkom burn-out: oorzaken, behandeling en preventie

Wat is een burn-out?

Een burn-out is een psychische aandoening die het gevolg is van langdurige overbelasting. Het wordt gekenmerkt door een gevoel van totale uitputting, zowel lichamelijk als geestelijk. Een burn-out kan optreden als gevolg van overmatige stress op het werk, maar kan ook het gevolg zijn van dagelijkse bezigheden en persoonlijke eigenschappen.

Het verschil tussen overspannenheid en een burn-out

Er is een dunne lijn tussen overspannenheid en een burn-out, maar toch zijn het twee verschillende aandoeningen. Overspannenheid is meestal een tijdelijke toestand die ontstaat als gevolg van stressvolle gebeurtenissen, zoals een deadline op het werk of een persoonlijk probleem. De symptomen van overspannen raken kunnen variëren van vermoeidheid, slapeloosheid en prikkelbaarheid tot lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en maagpijn.

Een burn-out daarentegen is een meer langdurige en diepgaande vorm van uitputting die vaak het gevolg is van een combinatie van factoren zoals langdurige overbelasting en psychische klachten. Mensen met een burn-out voelen zich meestal totaal uitgeput, zowel lichamelijk als geestelijk, en hebben vaak een verminderde interesse in werk en andere activiteiten. Lichamelijke symptomen , zoals borst hartkloppingen en maagklachten, zijn vaak aanwezig, evenals psychische symptomen zoals angst, depressie en prikkelbaarheid.

Het belangrijkste verschil tussen overspannenheid en een burn-out is dus de duur van de symptomen en de mate van uitputting. Overspannenheid is een korte termijn reactie op stress, terwijl een burn-out een meer langdurige aandoening is die vaak maanden of zelfs jaren kan aanhouden. Het is belangrijk om tijdig hulp te zoeken en preventieve maatregelen te nemen om het risico op overspannenheid en een burn-out te verminderen.

Wat zijn de oorzaken van een burn-out?

Er zijn verschillende oorzaken die kunnen bijdragen aan het ontstaan van een burn-out. Hieronder staan enkele veelvoorkomende oorzaken:

Langdurige overbelasting:

Bij langdurige overbelasting kan het lichaam geen tijd nemen om te herstellen van stressvolle situaties.

Hoge werkdruk:

Wanneer iemand te veel werk heeft en te weinig tijd om het af te ronden.

Mismatch tussen werk en persoonlijkheid:

Wanneer iemand niet past bij de bedrijfscultuur of de eisen van de baan te hoog zijn.

Slechte werk-privébalans:

Wanneer iemand te veel tijd aan het werk besteedt en te weinig tijd voor ontspanning en hobby's heeft.

Persoonlijke factoren:

Sommige persoonlijke eigenschappen, zoals perfectionisme en een groot verantwoordelijkheidsgevoel, kunnen bijdragen aan het ontstaan ervan.

Werkomstandigheden:

Een slechte werksfeer, gebrek aan ondersteuning van de werkgever en een gebrek aan autonomie op het werk kunnen bijdragen aan het ontstaan.

Wat zijn de Symptomen en klachten burn-out

Symptomen en klachten van een burn-out kunnen zowel lichamelijk als geestelijk zijn. Hieronder staan enkele veelvoorkomende symptomen en klachten:

Lichamelijke burn out klachten

• Vermoeidheid en uitputting
• Slaapproblemen
• Pijnlijke spieren en gewrichten
• Maag- en darmklachten
• Hartkloppingen
• Hoofdpijn
• Duizeligheid

Psychische symptomen:

• Gevoelens van lusteloosheid en somberheid
• Angstgevoelens en paniekaanvallen
• Prikkelbaarheid en snel geïrriteerd zijn
• Concentratieproblemen
• Verlies van interesse in werk en andere activiteiten
• Veranderingen in eetlust en gewichtsveranderingen

Hoe worden de klachten van een burn-out behandeld?

Behandeling van burn-out klachten is afhankelijk van de ernst van de symptomen en kan variëren van zelfzorg tot professionele hulp. Hieronder staan enkele veelvoorkomende behandelingen voor burn-out:

Psychologische begeleiding: Gesprekstherapie kan helpen om de oorzaken van burn-out te identificeren en strategieën te ontwikkelen om de symptomen te beheersen.

Medicatie: Antidepressiva of kalmeringsmiddelen kunnen worden voorgeschreven om symptomen van depressie, angst of slaapproblemen te behandelen.

Ontspanningsoefeningen: Oefeningen zoals meditatie, yoga of ademhalingstechnieken kunnen helpen om stress te verminderen en het gevoel van ontspanning te bevorderen.

Veranderingen in levensstijl: Het nemen van voldoende rust, het verminderen van stressvolle situaties en het veranderen van de werk-privébalans kunnen helpen om de symptomen van burn-out te verminderen.

Werkgerelateerde interventies: Dit kan bijvoorbeeld het aanpassen van de werktijden, het verminderen van de werkdruk of het vergroten van de autonomie op het werk omvatten.

Je rechten en plichten bij een burn-out

Als je last hebt van een burn-out, heb je als werknemer bepaalde rechten en plichten. Hieronder staan enkele van deze rechten en plichten:

• Melden bij werkgever: Als werknemer ben je verplicht om je burn-out te melden bij je werkgever. Dit kan bijvoorbeeld via een ziekmelding.
• Arbeidsongeschiktheid: Als je als gevolg van een burn-out tijdelijk arbeidsongeschikt bent, heb je recht op ziekteverlof en in sommige gevallen op een uitkering vanuit de overheid.
• Re-integratie: Als je na verloop van tijd weer aan het werk gaat, heb je recht op een re-integratietraject. Hierin wordt gekeken naar de mogelijkheden om je werk te hervatten en hoe je werkgever je hierbij kan ondersteunen.
• Geheimhoudingsplicht: Werkgevers hebben de plicht om de privacy van werknemers te respecteren en mogen geen medische gegevens delen met derden.
• Preventieve maatregelen: Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen voor een gezonde werkomgeving en het risico op burn-out bij werknemers te verminderen.

Wat kun je zelf doen bij een burn-out?

Als je last hebt van een burn-out, zijn er verschillende dingen die je zelf kunt doen om te herstellen en de symptomen te verminderen. Hieronder staan enkele tips:

• Zorg voor voldoende rust: Neem voldoende tijd om uit te rusten en te herstellen van de symptomen van burn-out. Zorg voor een goede nachtrust en neem regelmatig pauzes gedurende de dag.
• Zoek professionele hulp: Zoek hulp van een psycholoog of andere gezondheidswerker om te werken aan het verminderen van stress en het ontwikkelen van gezonde manier om hier mee om te gaan.
• Verander je levensstijl: Neem de tijd om te ontspannen en doe activiteiten die je leuk vindt en waar je energie van krijgt. Eet gezond, beweeg regelmatig en vermijd stimulerende middelen zoals cafeïne en alcohol.
• Praat met anderen: Bespreek je gevoelens en emoties met vrienden, familie of collega's die je vertrouwt. Het delen van je ervaringen kan helpen om je gevoelens te verwerken en te begrijpen.
• Stel grenzen: Leer hoe je nee kunt zeggen en hoe je grenzen kunt stellen. Dit kan je helpen om overbelasting te voorkomen en je energie te behouden.
• Plan je terugkeer naar werk: Plan samen met je werkgever een terugkeer naar werk die past bij je herstelproces en waarbij rekening wordt gehouden met je herstelproces.

Het is belangrijk om te onthouden dat het herstelproces van een burn-out tijd kost en dat er geen snelle oplossing is. Het is belangrijk om tijdig hulp te zoeken en ondersteuning te blijven zoeken tijdens en na het herstelproces.

Terug aan het werk na burn-out: voorkom 5 deze valkuilen

Terugkeren naar werk na een burn-out kan een uitdaging zijn. Het is belangrijk om te leren van de ervaring en te voorkomen dat je weer in oude patronen vervalt. Hieronder staan vijf valkuilen die je kunt vermijden bij terugkeer naar werk na een burn-out:

Te snel terugkeren:

Het is belangrijk om voldoende tijd te nemen om te herstellen van de symptomen van burn-out voordat je weer aan het werk gaat. Luister naar je lichaam en bespreek met je werkgever wat een realistisch terugkeerplan is.

Geen veranderingen doorvoeren:

Als je terugkeert naar een werkomgeving die bijdroeg aan je burn-out, is de kans groot dat de symptomen terugkeren. Bespreek met je werkgever wat er kan worden gedaan om de werkplek gezonder te maken.

Terugkeren naar een te hoge werkdruk:

Het is belangrijk om je werklast langzaam op te bouwen om overbelasting te voorkomen. Bespreek met je werkgever wat een realistische werkdruk is en hoe deze geleidelijk kan worden opgebouwd.

Geen grenzen stellen:

Het is belangrijk om te leren hoe je grenzen kunt stellen en nee kunt zeggen tegen taken die te veel zijn. Bespreek met je werkgever wat er kan worden gedaan om overbelasting te voorkomen en wat je grenzen zijn.

Geen tijd nemen voor zelfzorg:

Het is belangrijk om tijd te blijven nemen voor zelfzorg, ook als je weer aan het werk bent. Neem regelmatig pauzes gedurende de dag, blijf gezond eten en bewegen en zoek ontspanning buiten werk.

Het vermijden van deze valkuilen kan helpen om terugval te voorkomen en te zorgen voor een gezonde terugkeer naar werk na een burn-out. Bespreek met je werkgever wat er kan worden gedaan om een gezonde werkomgeving te behouden en wat er kan worden gedaan om overbelasting te voorkomen.