Arbeidsongeschiktheid: wat is het en hoe ga je ermee om?

Wanneer ben je Arbeidsongeschikt?

Na 2 jaar ziekte beoordeelt het UWV iemands arbeidsongeschiktheid niveau met behulp van een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige. Zij beoordelen het werk dat de persoon ondanks ziekte of beperkingen of handicap kan verrichten en vergelijken het huidige arbeidspatroon met het oude. Als de werkcapaciteit van de persoon 35% of lager door de beperkingen, is deze gedeeltelijk arbeidsongeschikt.

Minder dan 35 procent arbeidsongeschikt

Als jouw arbeidsongeschiktheid minder dan 35% is, kom je niet in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA). Bespreek potentiële mogelijkheden binnen of buiten jouw bedrijf met je werkgever. Je kunt jouw werkgever verplichten om jouw huidige functie te behouden of over te stappen naar aangepast werk. Zo niet, dan kan jouw werkgever een ontslagprocedure starten, waardoor je in aanmerking komt voor een werkloosheidsuitkering.

Wat is een WIA

Personen die voor 35% of meer arbeidsongeschikt worden geacht, komen in aanmerking voor een Wet Werk en Inkomen (WIA). Dit programma, dat de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) heeft vervangen, heeft strengere toekenningscriteria en is voor minder personen toegankelijk. Om te bepalen of iemand in aanmerking komt, houdt de WIA rekening met de eerste twee jaar van de eigen ziektewetuitkering. Daarom is het cruciaal om te voldoen aan de vereisten van de Wet verbetering poortwachter (Wvp) en te streven naar succesvolle re-integratie.

Drempel

Om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering moet men een arbeidsongeschiktheid van 35% of meer hebben. Helaas wordt meer dan 50% van de personen die een WIA-beoordeling ondergaan, ontslagen omdat er geen passend ander werk beschikbaar is. Sommige mensen met een handicap onder de 35%-drempel worden ook ontslagen als er geen passend werk beschikbaar is.

Twee regelingen

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) kent twee arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, die worden gedifferentieerd op basis van de mate van arbeidsongeschiktheid.

De WGA:

De regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten, bekend als de WGA, is bedoeld voor personen die geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn met kans op herstel. De WGA-uitkering bedraagt de eerste twee maanden ongeveer 75% van het laatstverdiende loon en daarna 70%, waarbij de duur varieert afhankelijk van de leeftijd ten tijde van de eerste WGA-dag en het arbeidsverleden. De uitkering bouwt vakantiegeld en belasting op.

De IVA:

Bekend als de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten, of IVA, is een ziektewetuitkering bedoeld voor personen die ten minste 80% arbeidsongeschikt zijn en weinig of geen kans op herstel hebben. De IVA-uitkering verstrekt doorgaans 75% van het laatstverdiende loon.

Het is mogelijk om eerder een WIA-uitkering aan te vragen, maar alleen als het zeer waarschijnlijk is dat iemand volledig arbeidsongeschikt raakt en dus in aanmerking komt voor een IVA-uitkering. Als werknemer is er doorgaans geen direct belang bij zo'n vervroegde aanvraag; er mag dus alleen weloverwogen mee worden ingestemd.

WIA-uitkering en werk

Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid bestaat naast het reguliere loon recht op een WIA-uitkering ter hoogte van 70% van het oude loon. Op de WIA-uitkering wordt wel loon ingehouden.

Wat is een WGA-uitkering?

De WGA-uitkering is een loongerelateerde uitkering die 3 tot 24 maanden duurt, afhankelijk van het arbeidsverleden van de aanvrager. De verdiensten van de persoon verlagen het WIA-maandloon als hij/zij werkt. Een deel van de aangifte inkomstenbelasting van de betrokkene kan worden behouden. Werken met de WGA-uitkering levert een hoger inkomen op dan helemaal niet werken. Een aanvullende of vervolguitkering kan worden verstrekt als de loongerelateerde uitkering niet meer van toepassing is.

Arbeidsongeschikt en werken

Wanneer iemand volledig arbeidsongeschikt is verklaard, zijn verzekeraar, de werkgever en de werknemer verantwoordelijk voor een passend re-integratieproces. Het gaat erom prioriteit te geven aan herstel, beschikbaar te zijn voor passend aangepast ander werk en actief mee te werken.

Geschikt werk kan zijn binnen de huidige functie van de persoon, in een andere rol binnen hetzelfde bedrijf, of zelfs bij een andere werkgever. Het werk moet worden aangepast aan eventuele beperkingen als gevolg van de ziekte. De Arbodienst of een re-integratiebedrijf kan tijdens dit hele proces ondersteuning bieden.

Loon doorbetalen bij ziekte

Wist je dat jij als werkgever verplicht bent om loon door te betalen wanneer een werknemer langdurig ziek wordt en als arbeidsongeschikt verklaard is? Deze verplichting, ondersteund door de Wet arbeid en zekerheid en de Ziektewet, eist dat je minimaal 70% van het loon doorbetaalt gedurende maximaal 104 weken. Hieronder volgt een toelichting over deze regelgeving, inclusief wat je kunt verwachten en hoe je passende werkzaamheden kunt regelen binnen je bedrijf.

Belangrijke aandachtspunten

• WIA-uitkering aanvragen: Na twee jaar ziekte kan jouw werknemer een WIA-uitkering aanvragen, waarbij het UWV beoordeelt of hij of zij daarvoor in aanmerking komt.

• Re-integratie en passende werkzaamheden: Gedurende de periode van loondoorbetaling dien je als werkgever te zoeken naar passende werkzaamheden die de werknemer nog kan uitvoeren, rekening houdend met eventuele beperkingen.

• Inkomstenverzekeringen en aanvullingen: Controleer of er sprake is van een arbeidsongeschiktheidsverzekering die aanvullende dekking biedt bovenop de wettelijke loondoorbetaling. Dit kan financiële druk verminderen zowel voor de werknemer als voor jou als werkgever.

• Ziekmelding en documentatie: Zorg voor een nauwkeurige registratie van de ziekmelding en alle communicatie en maatregelen rondom de ziekte en re-integratie. Dit is cruciaal voor een soepele afhandeling met het UWV en andere betrokken instanties.

Voorkomen van langdurige arbeidsongeschiktheid

• Vroegtijdige interventie: Zet stappen voor een vroegtijdige interventie bij tekenen van ziekte om langdurige uitval te voorkomen.

• Loondoorbetalingsplicht: Wees je bewust van je verplichtingen rondom de loondoorbetalingsplicht en de mogelijke gevolgen van het niet naleven hiervan.

• Samenwerking met professionals: Schakel de hulp in van arbeidsdeskundigen en bedrijfsartsen om een adequaat plan van aanpak voor re-integratie te ontwikkelen.

Arbeidsongeschiktheid en re-integratie

Een arbeidsongeschikte werknemer moet verplicht meewerken aan zijn of haar re-integratie maar ook is het belangrijk dat je als werkgever actief bijdraagt aan het re-integratieproces. Zorg voor een vroegtijdige en nauwkeurige ziekmelding en initieer snel passende werkzaamheden die rekening houden met de beperkingen van de werknemer.

Door het faciliteren van aangepaste werkzaamheden en het benutten van een eventuele arbeidsongeschiktheidsverzekering, kun je niet alleen de verdiencapaciteit van de werknemer ondersteunen, maar ook de financiële druk op jouw organisatie verlichten.

Arbeidsongeschiktheid en pensioen

Arbeidsongeschiktheid kan gevolgen hebben voor het pensioen:

WIA-uitkering en pensioen:

Sommige pensioenregelingen bieden de mogelijkheid om de opbouw van een premievrij pensioen voort te zetten nadat je arbeidsongeschikt bent verklaard wegens arbeidsongeschiktheid. Dit wordt automatisch toegekend als het UWV de pensioenuitvoerder informeert. In sommige gevallen moet je echter zelf de arbeidsongeschiktheid melden om voor deze uitkering in aanmerking te komen.

Het is essentieel dat je direct contact opneemt met jouw pensioenuitvoerder om inzicht te krijgen in jouw specifieke situatie. Houd er rekening mee dat de WIA-uitkering stopt als je de AOW-leeftijd bereikt, terwijl de AOW-opbouw doorloopt zolang je in Nederland woont.

Arbeidsongeschiktheidspensioen:

Sommige pensioenuitvoerders vullen jouw WIA-uitkering aan, het zogenaamde arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitspensioen. Als je arbeidsongeschikt wordt, moet je bij jouw pensioenuitvoerder nagaan of je recht hebt op deze uitkering.

Zelfstandige en arbeidsongeschiktheid

Zelfstandigen zijn niet automatisch verzekerd voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid. Stel dat een zelfstandige volledig arbeidsongeschikt wordt. In dat geval kan zijn inkomen volledig wegvallen en blijft hij zelfstandig ondernemer verantwoordelijk voor zijn inkomen totdat hij in aanmerking komt voor een staatspensioen of andere overheidsbijstand.

Het is aan de zelfstandige om te bepalen of en hoe hij zich tegen arbeidsongeschiktheid wil verzekeren. Opties zijn het opzij zetten van geld, het afsluiten van een verzekering of deelname aan een broodfonds.

Personeelsplanning en urenregistratie software!

• Eenvoudige personeelsplanning
• Overzichtelijke urenregistratie
• Makkelijke verlofregistratie

Gratis uitproberen Demo aanvragen