Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is een serieus probleem dat niet alleen de veiligheid en het welzijn van werknemers kan beïnvloeden, maar ook de reputatie en winstgevendheid van een bedrijf kan schaden. Van seksuele intimidatie tot discriminatie en pesten, grensoverschrijdend gedrag kan vele vormen aannemen en kan voorkomen in elke branche en organisatie.
In dit artikel onderzoeken we de oorzaken van grensoverschrijdend gedrag en geven we tips over hoe bedrijven dit probleem op de werkvloer voorkomen en kunnen aanpakken.
Wat is grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer?
Grensoverschrijdend gedrag op het werk verwijst naar elke vorm van gedrag dat de grenzen van een professionele werkrelatie overschrijdt en schadelijk is voor de veiligheid, het welzijn en de waardigheid van werknemers. Dit gedrag neemt verschillende vormen aan. Denk bijvoorbeeld aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, discriminatie, pesten, geweld en meer.
Wist je dat...uit onderzoek blijkt dat vrouwen vaker het slachtoffer zijn van grensoverschrijdend gedrag op het werk dan mannen.
Volgens een enquête van het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk heeft meer dan één op de drie vrouwen in Europa te maken gehad met seksuele intimidatie op het werk. Hiernaast krijgen één op de vijf mannen te maken met seksueel getinte opmerkingen of seksuele intimidatie.
Grensoverschrijdend gedrag tegen mannen
Het is belangrijk om op te merken dat mannen ook slachtoffer kunnen zijn van grensoverschrijdend gedrag en dat dit probleem niet beperkt is tot geslacht of functie. Het is een algemeen probleem dat aangepakt moet worden om een veilige en respectvolle werkomgeving voor iedereen te creëren.
Grensoverschrijdend gedrag kan zowel door collega's als door leidinggevenden worden gepleegd en kan een ernstige impact hebben op de slachtoffers. Denk daarbij bijvoorbeeld aan psychologische en fysieke problemen. Maar het is ook goed mogelijk dat medewerkers die met grensoverschrijdend gedrag te maken krijgen minder productief zijn en zich onveilig voelen op het werk. Het is de verantwoordelijkheid van het management om te zorgen voor een veilige en respectvolle werkomgeving. Dit kan bijvoorbeeld door beleid te implementeren om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en aan te pakken.
Je bent wettelijk verplicht om een veilig werkklimaat te creëren
Volgens artikel 3 van de Arbowet is de werkgever verplicht om te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van werknemers, inclusief het voorkomen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Onder PSA vallen omstandigheden die kunnen leiden tot seksuele intimidatie en ander ongewenst gedrag zoals agressie en geweld en pesten. Een hoge werkdruk valt ook onder PSA. Je bent als werkgever dus verplicht om ongewenste omgangsvormen te herkennen en te voorkomen, maar hoe ga je om met een medewerker die grenzen overschrijdt?
Wat te doen als er een melding binnenkomt?
Om grensoverschrijdend gedrag op het werk te voorkomen, kunnen managers verschillende maatregelen nemen. In het geval van een melding van grensoverschrijdend gedrag is het verstandig om nauw samen te werken met de HR afdeling. Zo voorkom je dat intimiderend gedrag geaccepteerd wordt en geef je een duidelijke boodschap aan alle medewerkers. Dit zijn de stappen die je kunt doorlopen als er een melding van ongewenst gedrag binnen komt:
-
Luister naar de medewerker: Neem de tijd om naar de medewerker te luisteren en stel geruststellende vragen. Laat de medewerker weten dat zijn of haar klacht serieus wordt genomen.
-
Informeer de medewerker over de procedures: Leg de medewerker uit wat de procedures zijn voor het indienen van een klacht over grensoverschrijdend gedrag op het werk en wat hij of zij kan verwachten tijdens het onderzoek.
-
Start een onderzoek: Start onmiddellijk een onderzoek naar de klacht en verzamel alle relevante informatie en bewijsmateriaal.
-
Bescherm de medewerker: Als het nodig is, neem dan maatregelen om de medewerker te beschermen tegen verdere grensoverschrijdend gedrag.
-
Communiceer met de medewerker: Houd de medewerker op de hoogte van de voortgang van het onderzoek en de genomen maatregelen.
-
Neem passende maatregelen: Als uit het onderzoek blijkt dat er sprake is van grensoverschrijdend gedrag, neem dan passende maatregelen om het gedrag te stoppen en de daders aan te pakken.
-
Voorkom verdere incidenten: Zorg ervoor dat er maatregelen worden genomen om verdere incidenten te voorkomen, zoals het aanpassen van het beleid en het organiseren van trainingen voor medewerkers.
Voorbeeldgedrag is de sleutel tot succes
Voorbeeldgedrag op de werkvloer is cruciaal voor het creëren van een werkomgeving waarin respect, veiligheid en inclusiviteit centraal staan. Werkgevers hebben hierin een belangrijke rol, maar ook de leidinggevende en werknemers zelf kunnen hun steentje bijdragen.
Een belangrijk aspect van voorbeeld gedrag is het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag. Als leidinggevenden en medewerkers respectvol met elkaar omgaan en zich bewust zijn van wat mensen voelen, dan wordt de kans op grensoverschrijdend gedrag aanzienlijk kleiner.
Een goede manier om voorbeeld gedrag te gebruiken om grensoverschrijdend tegen te gaan, is door respectvolle communicatie te stimuleren. Dit kan bijvoorbeeld door het aanmoedigen van open en eerlijke communicatie tussen medewerkers, waarbij respect voor elkaars mening en gevoelens voorop staat. Daarnaast kunnen leidinggevenden het goede voorbeeld geven door zelf op een respectvolle en professionele manier met medewerkers om te gaan.
Een andere manier waarop voorbeeldgedrag grensoverschrijdend gedrag kan tegengaan, is door te zorgen voor een inclusieve werkomgeving. Een inclusieve omgeving is een omgeving waarin iedereen zich welkom voelt en de kans krijgt om zichzelf te zijn. Dit doe je door bijvoorbeeld trainingen over inclusiviteit en diversiteit te organiseren. Een externe vertrouwenspersoon aanstellen kan ook helpen bij het creëren van een veilige werkomgeving.
Wat zijn vertrouwenspersonen?
Een vertrouwenspersoon is iemand bij wie medewerkers terecht kunnen voor een luisterend oor en emotionele ondersteuning. Een vertrouwenspersoon heeft een positie waarin hij of zij geen onderzoeker of handhaver is, maar eerder een ondersteuner die de medewerker kan bijstaan en adviseren in het bespreken van onderwerpen als agressie, seksuele intimidatie of een ander emotioneel vlak. Dit kan variëren van kleine irritaties tot grotere situaties waarbij de grens van acceptabel gedrag is overschreden. Bijvoorbeeld als iemand een opmerking of grapje maakt die eigenlijk niet door de beugel kan.
Vertrouwenspersonen hebben als doel om medewerkers te helpen zich veilig en ondersteund te voelen bij het bespreken van grensoverschrijdend gedrag. Dit kan angst en onzekerheid verminderen en kan helpen om de medewerker een gevoel van controle en macht te geven. Een vertrouwenspersoon zal altijd proberen te handelen volgens een bepaald protocol om de veiligheid en privacy van de medewerker te waarborgen. Het is belangrijk om te weten dat de vertrouwenspersoon geen macht heeft om het gedrag te stoppen of de dader aan te pakken, maar ze kunnen wel helpen om de situatie te begrijpen, signalen te herkennen en opties te verkennen om het gesprek over ongewenst gedrag te openen.
Deze consequenties hangen Nederlandse werkgevers aan grensoverschrijdend gedrag
Werknemers die zich schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer kunnen te maken krijgen met verschillende consequenties. Welke gevolgen het grensoverschrijdend gedrag brengt is afhankelijk van de aard en ernst van het gedrag. Dit zijn de meest voorkomende gevolgen die Nederlandse bedrijven gebruiken om ongewenst gedrag tegen te gaan:
-
Waarschuwing of berisping: De werkgever kan een waarschuwing of berisping geven aan de werknemer die zich schuldig maakt aan grensoverschrijdend gedrag. Dit kan worden beschouwd als een disciplinaire maatregel en kan gevolgen hebben voor de arbeidsrelatie.
-
Ontslag: In sommige gevallen kan grensoverschrijdend gedrag zo ernstig zijn dat ontslag op staande voet gerechtvaardigd is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij seksuele intimidatie, fysiek geweld of discriminatie op basis van ras of geslacht.
-
Strafrechtelijke vervolging: In ernstige gevallen van grensoverschrijdend gedrag kan ook strafrechtelijke vervolging plaatsvinden. Bijvoorbeeld als er sprake is van seksueel misbruik of bedreiging met geweld.
Naast deze gevolgen kan het vertonen van grensoverschrijdend gedrag ook leiden tot negatieve gevolgen voor de werknemer zelf, zoals reputatieschade en psychische problemen. Het is daarom van groot belang dat bedrijven een duidelijk beleid hebben op het gebied van grensoverschrijdend gedrag en dat zij werknemers hier actief op aanspreken en bijsturen wanneer dat nodig is. Zo zorg je ervoor dat iedere werknemer zich veilig voelt in jouw bedrijf.
Welke gevolgen heeft grensoverschrijdend gedrag voor een bedrijf?
Als een werkgever te maken krijgt met ongewenst gedrag of grensoverschrijdend gedrag op het werk, dan heeft dit vaak grote gevolgen. Ten eerste kan dit leiden tot een onveilige situatie. Het gevolg hiervan is een verhoogd ziekteverzuim en dit kan een zeer negatieve invloed kan hebben op de productiviteit en het algemene werkklimaat.
Daarnaast kan een werkgever juridische stappen ondernemen als er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Bedrijfseigenaren zijn namelijk wettelijk verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde situatie voor hun werknemers. Ook psychosociale arbeidsbelasting (PSA) zoals grensoverschrijdend gedrag wordt hierin meegenomen. Als de werkgever hier niet aan voldoet, dan kan dit leiden tot boetes en juridische procedures onder het wettelijk recht.
Ook kan grensoverschrijdend gedrag leiden tot reputatieschade voor het bedrijf, bijvoorbeeld als er in de media aandacht wordt besteed aan het incident. Dit kan leiden tot een verlies van klanten en/of het aantrekken van nieuw talent. Dit heeft directe gevolgen voor de leidinggevende en de cultuur op de werkvloer.
Kortom, bedrijven hebben een grote verantwoordelijkheid als het gaat om aanpak en het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Niet alleen vanwege de negatieve invloed op de werksituatie en productiviteit, maar ook vanwege de juridische risico's die hieraan verbonden zijn.
Documenteer en verbeter
Het bijhouden van een personeelsbestand is voor bedrijven van groot belang. Niet alleen om overzicht te houden over wie er in dienst is en welke taken zij uitvoeren. Maar ook om bijvoorbeeld het gedrag, het verzuim en de ontwikkeling van werknemers in kaart te brengen. Daarnaast is het bijhouden van een personeelsdossier een vereiste vanuit de wet, zodat er bijvoorbeeld bij een melding van grensoverschrijdend gedrag snel en correct gehandeld kan worden.
Een handige manier om het personeelsdossier op een eenvoudige en veilige manier bij te houden, is met behulp van de software van Shiftbase. In deze cloud-based software kunnen bedrijven gemakkelijk en overzichtelijk het personeelsdossier bijhouden en bewaren. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit persoonlijke gegevens, functiebeschrijvingen, contracten, verzuimgegevens en ontwikkelingsplannen. Door gebruik te maken van een veilige cloud-opslag, zijn de gegevens altijd up-to-date en kunnen deze vanaf elke locatie benaderd worden.
Bovendien kan Shiftbase ook helpen bij het signaleren van grensoverschrijdend gedrag. Zo is het mogelijk om in de software meldingen te registreren en te koppelen aan het personeelsdossier van de betreffende werknemer(s). Dit maakt het voor bedrijven mogelijk om sneller actie te ondernemen bij een melding van grensoverschrijdend gedrag en zorgt voor een veilige en betrouwbare werkomgeving.
Wegwijzer Ongewenst Gedrag
De Wegwijzer Ongewenst Gedrag is een belangrijk instrument voor bedrijven om een veilige en respectvolle werkomgeving te creëren. Het biedt concrete handvatten voor het voorkomen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en ondersteunt bedrijven in het opstellen van beleid op dit gebied.
Er bestaan diverse wegwijzers om een veilige werkomgeving te creëren. Denk bijvoorbeeld aan: Wegwijzer Seksuele IntimidatieWegwijzer PestenWegwijzer Ongewenst Gedrag
Met behulp van de Wegwijzer Ongewenst Gedrag kunnen bedrijven stappen zetten om ongewenst ander gedrag op de werkvloer te voorkomen en te bestrijden. Het is daarbij belangrijk dat werkgevers niet alleen beleid opstellen, maar ook investeren in een cultuur waarin respectvol en integer gedrag wordt gestimuleerd en gewaardeerd.
