Bij het runnen van een bedrijf streef je ernaar om een gezonde en productieve werkomgeving te creëren. Helaas heb je als werkgever soms te maken met ongewenst gedrag op de werkvloer, waaronder pesterijen. Het is een serieus probleem dat niet alleen negatieve emoties teweegbrengt bij de slachtoffers, maar ook de algehele sfeer en het functioneren van je team beïnvloedt.
Volgens schokkende cijfers van het CNV, wordt een aanzienlijk aantal van de miljoen werkenden in Nederland op de werkvloer gepest. Dit gedrag kan variëren van roddelen en buitensluiten tot digitale intimidatie via e-mail.
Als hogere leidinggevende is het jouw taak om te zorgen voor een veilige en respectvolle werkomgeving. Dit artikel is bedoeld om je bewust te maken van de ernst van het probleem en je te helpen effectieve maatregelen te nemen tegen pesterijen op het werk.
Wat verstaan we onder pesten op het werk
Pesten op de werkvloer is een vorm van ongewenst gedrag die zich uitstrekt tot ver voorbij een enkel incident. Het gaat om herhaaldelijk en systematisch gedrag dat ervoor zorgt dat werknemers zich ongemakkelijk, bedreigd of vernederd voelen. Het is een serieus probleem dat op veel verschillende manieren kan plaatsvinden.
Het is belangrijk om als werkgever te erkennen dat pesten op de werkvloer een realiteit is. Het is niet alleen een kwestie van 'collega's die het niet met elkaar kunnen vinden'. Het gaat veel verder dan dat, en heeft ernstige gevolgen voor het welzijn en functioneren van je medewerkers.
Meest voorkomende vormen van ongewenst gedrag op het werk
Ongepast gedrag op de werkvloer komt in vele vormen en maten. Hieronder bespreken we enkele van de meest voorkomende vormen van pestgedrag:
-
Roddelen: Dit kan variëren van het verspreiden van leugens en valse verhalen tot het delen van persoonlijke informatie zonder toestemming.
-
Intimidatie: Dit kan zowel verbaal als non-verbaal zijn, en omvat gedrag dat bedoeld is om angst of onzekerheid te veroorzaken.
-
Discriminatie: Dit omvat gedrag dat iemand ongelijk behandelt op basis van kenmerken zoals geslacht, leeftijd, ras, religie, seksuele geaardheid, of handicap.
-
Buitensluiten: Het negeren of bewust achterhouden van informatie van een collega kan een vorm van pesten zijn.
-
Digitaal pesten: Met de opkomst van technologie is dit een groeiend probleem. Het kan gaan om negatieve opmerkingen in e-mails of groepschats, het achterhouden van digitale informatie, of het uitsluiten van collega's van online communicatie.
-
Overdreven kritiek of zinloze taken: Voortdurend ongerechtvaardigde kritiek leveren of zinloze taken toewijzen kan ook een vorm van pesten zijn.
Als werkgever is het belangrijk om bewust te zijn van deze gedragingen en alert te blijven op tekenen van ongewenst gedrag op de werkvloer. Door het creëren van een omgeving waarin medewerkers zich veilig voelen om te spreken, kun je bijdragen aan het voorkomen en aanpakken van deze problemen.
Wat kun je als leidinggevende tegen pesten doen?
Als leidinggevende speel je een cruciale rol in de aanpak van pesten op de werkvloer. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen om een veilige en respectvolle werkomgeving te bevorderen:
-
Stel duidelijkheid over gedragsnormen: Implementeer een gedragscode waarin duidelijk staat wat wel en niet acceptabel is. Zorg ervoor dat deze regels bij iedereen bekend zijn.
-
Creëer een veilige meldingsprocedure: Zorg dat er een vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werker is waar werknemers terecht kunnen. Het moet duidelijk zijn hoe en aan wie een klacht doorgegeven kan worden.
-
Train leidinggevenden: Zorg ervoor dat alle leidinggevenden weten hoe ze pestgedrag kunnen herkennen en aanpakken. Ze moeten ook weten hoe ze kunnen handelen als een werknemer een klacht doorgeeft.
-
Reageer snel en effectief: Neem alle klachten serieus en onderneem direct actie. Laat zien dat je dit gedrag niet tolereert.
-
Bied ondersteuning aan slachtoffers: Zorg voor toegang tot ondersteuning zoals een bedrijfsarts, mediator of psychologische hulp voor werknemers die gepest worden.
-
Moedig positief gedrag aan: Beloon en erken positief gedrag. Dit kan helpen bij het creëren van een positieve werkcultuur waarin pesten minder snel voorkomt.
Herinner je werknemers eraan dat pesten niet alleen een probleem is voor de slachtoffers, maar voor het hele bedrijf. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om een veilige en respectvolle werkomgeving te creëren.
Gevolgen en signalen van pestgedrag
Pesten op de werkvloer kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de slachtoffers als de algehele werkomgeving. Het kan leiden tot verminderde productiviteit, een hoger verzuimpercentage, en zelfs tot ernstige gezondheidsklachten.
Slachtoffers kunnen last krijgen van stress, angst, depressie en andere psychische problemen. Ze kunnen ook fysieke symptomen ervaren, zoals hoofdpijn of slapeloosheid. Op de lange termijn kan dit zelfs leiden tot burn-out of posttraumatische stressstoornis.
Daarnaast is er een directe impact op hun werk: slachtoffers kunnen zich niet meer concentreren, hun werk slechter uitvoeren en kunnen zich gedwongen voelen om van baan te veranderen of zelfs te stoppen met werken.
Maar wat zijn de signalen van pestgedrag?
Hier zijn enkele indicatoren om op te letten:
-
Verandering in gedrag: Als een werknemer plotseling stiller is, zich terugtrekt of angstig lijkt, kan dit een teken zijn.
-
Verhoogd ziekteverzuim: Frequent ziek melden kan een teken zijn van stress of angst veroorzaakt door pesten.
-
Verminderde prestaties: Als de kwaliteit van het werk plotseling afneemt, kan dit een signaal zijn.
-
Negatieve verandering in relaties: Als er plotseling spanningen zijn tussen collega's of als iemand steeds wordt buitengesloten, kan dit wijzen op pestgedrag.
Als leidinggevende is het belangrijk om alert te zijn op deze signalen en zo snel mogelijk actie te ondernemen om het probleem aan te pakken.
Risicofactoren voor pesten op de werkvloer
Hoewel pesten op de werkvloer overal kan voorkomen, zijn er bepaalde factoren die het risico op pestgedrag kunnen verhogen. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze risicofactoren om proactieve maatregelen te kunnen nemen:
Organisatiecultuur
In een werkomgeving waar competitie wordt aangemoedigd en waar weinig aandacht is voor het welzijn van werknemers, kan pesten eerder voorkomen.
Gebrek aan beleid en procedures
Als er geen duidelijke gedragsregels, klachtenprocedures of sancties zijn, kunnen medewerkers het gevoel hebben dat pesten onbestraft blijft.
Stressvolle werkomstandigheden
Werkdruk, lange werktijden, of onzekerheid over de baan kunnen leiden tot spanningen die pestgedrag kunnen verergeren.
Verschillen tussen werknemers
Pesten kan eerder voorkomen als er grote verschillen zijn tussen werknemers, zoals leeftijd, geslacht, etniciteit, of functie.
Gebrek aan training en bewustwording
Als werknemers en leidinggevenden niet weten hoe ze pestgedrag kunnen herkennen en aanpakken, kan dit het probleem verergeren.
Door proactief te zijn en deze risicofactoren aan te pakken, kun je als werkgever bijdragen aan het voorkomen van pesten op de werkvloer en een veilige en respectvolle werkomgeving creëren.
CNV-onderzoek: meer dan twee miljoen werknemers wordt gepest op werk
Uit een onderzoek van vakbond CNV blijkt dat pesten op de werkvloer een groot probleem is in Nederland. Meer dan twee miljoen werkenden worden geconfronteerd met een vorm van pestgedrag op hun werkplek. Deze schokkende cijfers laten zien hoe wijdverbreid het probleem is en hoe belangrijk het is om actie te ondernemen.
Het onderzoek toont aan dat pesten gebeurt in allerlei soorten werkplekken, ongeacht de grootte van het bedrijf of de sector. Van roddelen en negeren tot intimidatie en discriminatie, de gevolgen van deze gedragingen zijn diepgaand en schadelijk.
De resultaten van het onderzoek laten ook zien dat slachtoffers vaak niet weten waar ze terecht kunnen met hun klachten, of bang zijn om hun verhaal te doen uit angst voor represailles. Het benadrukt het belang van het hebben van een duidelijk klachtenreglement en ondersteuningsmechanismen, zoals een vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werker.
Als werkgever is het belangrijk om deze cijfers serieus te nemen. Het is jouw verantwoordelijkheid om een veilige en respectvolle werkomgeving te creëren. De inspectie onderzoekt, maar jij kunt al stappen ondernemen om pesten te voorkomen en aan te pakken.
