Veiligheid voorop: alles wat je moet weten over Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E)

Wat is een RI&E?

Een RI&E, voluit risico-inventarisatie en evaluatie, is een systematische aanpak waarin je als werkgever de gezondheids- en veiligheidsrisico's binnen jouw werkomgeving in kaart brengt. Dit instrument helpt niet alleen bij het identificeren van gevaren op de werkplek, zoals gevaarlijke stoffen of fysieke risico's, maar ook bij de evaluatie van deze risico's.

In Nederland is het opstellen van een RI&E niet zomaar een goed idee, het is een wettelijke verplichting onder de Arbowet. Met de juiste inventarisatie en evaluatie zorg je voor goede arbeidsomstandigheden, minimaliseer je veiligheidsrisico's en voldoe je aan de eisen van de Nederlandse arbeidsinspectie. Het gaat niet alleen om het vaststellen van risico's, maar ook om de wijze waarop je maatregelen gaat nemen om deze aan te pakken.

Bovendien, een grondige en actuele risico-inventarisatie laat zien dat je als werkgever serieus omgaat met het welzijn van je werknemers en streeft naar een optimale en veilige werkomgeving. Een goed uitgevoerde RI&E draagt ook bij aan hogere productiviteit en welzijn op de werkvloer.

Waarom een RI&E?

Het hebben van een RI&E is meer dan alleen voldoen aan een wettelijke verplichting. Het is een strategische zet voor elke werkgever die streeft naar goede arbeidsomstandigheden en een gezonde werkomgeving.

1. Wettelijke verplichting: Allereerst is het opstellen van een risico-inventarisatie en evaluatie een verplicht onderdeel van het arbobeleid in Nederland. Het niet hebben van een actuele RI&E kan leiden tot sancties van de Inspectie SZW (voorheen bekend als de Nederlandse arbeidsinspectie).

2. Bescherming van werknemers: Een RI&E zorgt ervoor dat alle mogelijke gevaren en risico's op de werkplek worden geïdentificeerd, variërend van gevaarlijke stoffen tot psychosociale zaken. Door deze risico's te inventariseren en te evalueren, kun je als werkgever maatregelen nemen om jouw werknemers veilig te houden.

3. Hogere productiviteit: Goede arbeidsomstandigheden dragen bij aan een hogere productiviteit. Werknemers die zich veilig voelen en in een gezonde werkomgeving werken, zijn vaak productiever en hebben een lager ziekteverzuim.

4. Reputatie en vertrouwen: Het tonen van een gecertificeerde en up-to-date RI&E aan stakeholders, zoals de gecertificeerde arbodienst of de branche waarin je opereert, versterkt het vertrouwen en onderstreept jouw inzet voor veilige en goede arbeidsomstandigheden.

In essentie is een RI&E de ruggengraat van je arbobeleid, een aanpak waarin je laat zien dat je het welzijn van je werknemers serieus neemt. Het biedt niet alleen bescherming maar ook kansen voor groei en ontwikkeling binnen jouw organisatie.

Wie is er verantwoordelijk voor de RI&E?

De verantwoordelijkheid voor de risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) ligt primair bij de werkgever. Die is immers degene die zorg moet dragen voor goede arbeidsomstandigheden en een veilige werkomgeving voor alle werknemers.

1. Werkgever: Is hoofdverantwoordelijk voor het opstellen, actueel houden en uitvoeren van de RI&E. Dit betekent dat je niet alleen risico's inventariseert, maar ook zorgt voor de evaluatie ervan en het opstellen van een plan van aanpak.

2. Preventiemedewerker: In veel organisaties speelt de preventiemedewerker een sleutelrol bij het opstellen en bijwerken van de RI&E. Deze persoon ondersteunt de werkgever in het waarborgen van de veiligheid en gezondheid op de werkvloer.

3. Gecertificeerde arbodienst of deskundige: Hoewel de primaire verantwoordelijkheid bij de werkgever ligt, is het vaak een gecertificeerde arbodienst of deskundige die de RI&E toetst. Ze kijken of de RI&E volledig en betrouwbaar is, in lijn met de wettelijke verplichting en de eisen van de arbeidsinspectie.

4. Werknemers: Ook werknemers hebben een rol in dit proces. Zij moeten actief deelnemen aan de totstandkoming van de RI&E en kunnen waardevolle input leveren over mogelijke risico's en verbeterpunten op hun specifieke werkplek.

5. Ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging: Indien aanwezig, hebben deze organen ook inspraak in de RI&E. Zij kunnen adviseren en zorgen voor een draagvlak onder het personeel.

Hoewel de eindverantwoordelijkheid bij de werkgever ligt, is de totstandkoming en uitvoering van een RI&E een gezamenlijke inspanning, waarbij meerdere partijen betrokken zijn om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving.

RI&E actueel houden

Een RI&E is geen statisch document; het is een levend instrument dat regelmatig moet worden bijgewerkt. Een actuele RI&E is essentieel om continu te voldoen aan de wettelijke verplichting en om ervoor te zorgen dat werknemers in een veilige en gezonde werkomgeving opereren.

Veranderende werkomstandigheden

Of het nu gaat om de introductie van nieuwe machines, de omgang met andere gevaarlijke stoffen of veranderende werkprocessen; allemaal kunnen ze invloed hebben op de risico's op de werkvloer. Het is van belang de RI&E aan te passen aan deze nieuwe situaties.

Feedback van werknemers

Werknemers staan dagelijks op de werkvloer en merken direct wanneer er veranderingen zijn in hun werkomgeving. Hun feedback is waardevol voor het up-to-date houden van de RI&E.

Inspecties en audits

Regelmatige controles door de Nederlandse arbeidsinspectie of een gecertificeerde arbodienst kunnen wijzen op gebieden waar de RI&E verbetering behoeft.

Branche updates

In bepaalde branches kunnen specifieke risico's spelen. Het is raadzaam om branche-specifieke RI&E-richtlijnen in de gaten te houden en hierop te anticiperen.

Jaarlijkse evaluatie

Minimaal eens per jaar zou je de huidige RI&E moeten evalueren en waar nodig bijstellen. Zo zorg je ervoor dat je RI&E actueel blijft en in lijn is met de huidige stand van zaken binnen jouw organisatie.

Een actuele RI&E is niet alleen een bewijs van jouw inzet voor goede arbeidsomstandigheden, maar het beschermt ook tegen mogelijke sancties en zorgt ervoor dat je snel en adequaat kunt handelen bij veranderende omstandigheden. Het regelmatig bijwerken is dus essentieel voor een effectieve aanpak van risico's in jouw organisatie.

In 5 stappen een RI&E opstellen

Het opstellen van een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) kan overweldigend lijken, maar met de juiste aanpak kun je dit gestructureerd en effectief aanpakken. Hier zijn vijf stappen om je op weg te helpen.

1. Inventariseer alle risico's:

   • Begin bij het in kaart brengen van alle mogelijke risico's in de werkomgeving. Denk aan fysieke risico's, omgang met gevaarlijke stoffen, veiligheidsrisico's en risico's op het gebied van sociale zaken.

   • Betrek werknemers bij deze stap. Hun dagelijkse ervaring op de werkvloer kan waardevolle inzichten geven.

2. Evalueer en prioriteer:

   • Na de inventarisatie volgt de evaluatie. Bepaal de ernst van elk risico en de mogelijke gevolgen voor werknemers.

   • Stel jezelf vragen zoals: Hoe groot is de kans dat dit risico zich voordoet? Wat zijn de mogelijke gevolgen?

3. Maak een plan van aanpak:

   • Nu je weet welke risico's er zijn en hoe ernstig ze zijn, kun je een plan van aanpak opstellen. Hierin beschrijf je welke maatregelen je gaat nemen om de geïdentificeerde risico's te verminderen of te elimineren.

   • Vermeld duidelijk wie verantwoordelijk is voor elke actie en binnen welke termijn de actie afgerond moet zijn.

4. Toets de RI&E:

   • Voordat je RI&E als 'compleet' kan worden beschouwd, moet deze worden getoetst. Dit kan door een gecertificeerde arbodienst of een andere gecertificeerde deskundige.

   • Ze controleren of de RI&E volledig is, voldoet aan de wettelijke eisen en of de aanpak in lijn is met de branche waarin je actief bent.

5. Implementeer en communiceer:

   • Zorg ervoor dat alle werknemers op de hoogte zijn van de RI&E en het bijbehorende plan van aanpak.

   • Maak duidelijk welke maatregelen genomen worden, waarom ze belangrijk zijn en hoe werknemers zelf kunnen bijdragen aan een veiligere werkomgeving.

Het opstellen van een RI&E is een doorlopend proces van observeren, analyseren en bijsturen. Door bovenstaande stappen te volgen, creëer je een solide basis voor goede arbeidsomstandigheden en een veilige werkplek voor iedereen.

RI&E uitbesteden of zelf doen

Wanneer je voor de taak staat een RI&E op te stellen, kan je voor de keuze komen te staan: ga ik het zelf doen of besteed ik het uit aan een deskundige? Beide opties hebben hun voor- en nadelen.

Zelf doen

• Kostenbesparing: Het inschakelen van een gecertificeerde deskundige of arbodienst brengt kosten met zich mee. Door zelf de RI&E op te stellen, kun je besparen op deze kosten.

• Interne kennis: Wie kent het bedrijf beter dan jij en je werknemers? Door zelf aan de slag te gaan, kan je de interne kennis over de werkvloer en mogelijke risico's direct toepassen.

• Directe betrokkenheid: Het betrekken van werknemers bij het proces kan bijdragen aan een groter draagvlak voor de te nemen maatregelen.

Uitbesteden

• Deskundigheid: Een gecertificeerde deskundige heeft ervaring en kennis in het opstellen van RI&E's. Ze weten precies waar ze op moeten letten en kunnen je voorzien van persoonlijk advies afgestemd op jouw branche.

• Tijdsbesparing: Het opstellen van een RI&E kan tijdrovend zijn. Door het uit te besteden, kun je je focussen op andere belangrijke zaken binnen het bedrijf.

• Conformiteit: Door gebruik te maken van een externe partij, ben je verzekerd van een RI&E die voldoet aan de eisen van de Nederlandse arbeidsinspectie en de inspectie SZW.

• Objectiviteit: Een externe partij kan met een frisse en objectieve blik naar de risico's binnen jouw organisatie kijken.

De keuze tussen het zelf opstellen of uitbesteden van een RI&E hangt af van jouw specifieke situatie, resources en de complexiteit van je bedrijfsvoering. Ongeacht de gekozen route, het is cruciaal dat de RI&E volledig, actueel en in lijn is met de wettelijke verplichtingen om zo een gezonde en veilige werkomgeving te garanderen.

Personeelsplanning en urenregistratie software!

• Eenvoudige personeelsplanning
• Overzichtelijke urenregistratie
• Makkelijke verlofregistratie

Gratis uitproberen Demo aanvragen