Het Horn Effect: Hoe het negatieve beeld beïnvloedt

Wat is het Horn effect?

Als werkgever heb je wellicht ervaren dat een enkel negatief aspect van een sollicitant jouw gehele mening over deze persoon kan beïnvloeden. Dit staat bekend als het horn effect. Het is een vorm van cognitieve bias waarbij een negatieve eigenschap, zoals een slecht geschreven essay of een negatieve ervaring in een vorige baan, kan leiden tot een overwegend negatief beeld van een kandidaat. Dit effect kan je oordeel vertroebelen, waardoor je mogelijk de overige, positieve eigenschappen en capaciteiten over het hoofd ziet.

Halo en horn effect

Het halo effect werkt tegenovergesteld aan het horn effect. Hierbij kan een enkele positieve eigenschap, zoals een goed geschreven essay of een aantrekkelijk uiterlijk, ervoor zorgen dat je een kandidaat als geheel gunstiger beoordeelt. Deze positieve indruk kan leiden tot hogere cijfers in beoordelingen en kan zelfs jouw perceptie van iemands professionele competenties vertekenen. Bijvoorbeeld, als een sollicitant gemiddeld aantrekkelijk is en een overtuigende eerste indruk maakt, kun je geneigd zijn om hun andere woorden en daden ook positiever te interpreteren.

Het Horn effect en biases

Vijf relevante biases om het Horn Effect te begrijpen

• Bevestigingsbias: Wanneer je informatie verzamelt of interpreteert die je bestaande negatieve beeld ondersteunt, kan dit je oordeel vertekenen. Als een sollicitant bijvoorbeeld een keer te laat komt, zie je dit mogelijk als bevestiging van onbetrouwbaarheid.

• Negativiteitsbias: Negatieve informatie heeft vaak een diepere impact dan positieve. Een kleine fout tijdens een interview kan dus disproportioneel zwaar wegen in jouw besluitvorming, waardoor de kans op een oneerlijke beoordeling toeneemt. Deze ene eigenschap leidt ertoe dat je niet meer kritisch bent over andere eigenschappen.

• Stereotypering: Dit gebeurt wanneer je algemene karaktereigenschappen toeschrijft aan een persoon op basis van een enkel kenmerk, zoals afkomst of leeftijd, wat kan resulteren in een ongegronde negatieve perceptie.

• Ankerbias: Deze bias maakt dat je te veel gewicht hecht aan de eerste informatie die je ontvangt. Een negatieve eerste indruk kan zo jouw gehele beeld van de kandidaat kleuren.

• Effect van de recentheid: Recentere informatie wordt vaak beter herinnerd en overgewaardeerd. Als een kandidaat een fout maakt kort voor een beslissing wordt genomen, kan dit onterecht een grotere invloed hebben op het eindoordeel.

Het minimaliseren van het Horn Effect

Tips om het Horn effect te vermijden

• Gebruik meerdere beoordelaars: Zorg dat meerdere mensen de kandidaat evalueren. Dit verkleint de kans dat het oordeel van één persoon, beïnvloed door het horn effect, doorslaggevend is.

• Uitgebreide dossiers: Moedig aan dat beoordelaars uitgebreide notities maken tijdens interviews. Dit helpt om een volledig beeld te vormen dat verder gaat dan eerste indrukken.

• Periodieke bias-rraining: Zorg voor trainingen die gericht zijn op het herkennen en verminderen van biases, waaronder het horn effect. Dit verhoogt het bewustzijn en de kritische benadering van beoordelaars.

• Implementeer pauzes in het beoordelingsproces: Neem een pauze na het verzamelen van eerste indrukken om reflectie mogelijk te maken en overhaaste beslissingen te voorkomen.

• Anonimiseer sollicitaties: Waar mogelijk, verwijder informatie die tot bias kan leiden, zoals namen en foto's, uit sollicitatiedocumenten voordat ze worden beoordeeld.

Conclusie

Als werkgever is het jouw taak om voorbij de eerste, soms misleidende indrukken te kijken. Het horn effect kan een uitdaging vormen door de nadruk te leggen op slechts één negatief aspect van een kandidaat, wat kan resulteren in een onterecht negatieve indruk. Deze bias kan ertoe leiden dat andere waardevolle, positieve eigenschappen over het hoofd worden gezien. Vooral wanneer het gaat om aantrekkelijke mensen, kan jouw waargenomen eigenschap van hen vertekend zijn door het halo effect, wat jouw oordeel verder kan compliceren.