Gratificatie

Wat is gratificatie?

Gratificatie is de toekenning van een extra beloning die je aan werknemers kunt geven.
Meestal betreft het een geldelijke beloning (een eenmalige uitkering, een vakantie-uitkering of een toelage enz.), maar het kan ook iets anders zijn, zoals een tastbaar geschenk of zelfs een uitje.

Het dient als een aanvullende beloning vanwege bijzondere prestaties of dienstjaren, en het is een fijne manier voor werkgevers om waardering te tonen aan hun werknemers.

Ook is het geheel vrijwillig, aangezien het geen wettelijke verplichting is—tenzij het als expliciete arbeidsvoorwaarde is opgenomen in de arbeidsovereenkomst.

Dus, het is een soort bonus?

Hoewel het veel op een bonus lijkt, is een gratificatie dit toch niet. Beide beloningen zijn bedoeld om werknemers te motiveren en te belonen, maar ze worden om verschillende redenen toegekend.

Zo krijgt iemand een bonus voor het behalen van een vooraf bepaalde, specifieke doelstellingen.

Iemand kan echter een gratificatie krijgen voor het leveren van een prestatie die zo geweldig is, dat het een beloning verdiend zonder dat hier vooraf afspraken over zijn gemaakt.

Hoe zit het met belasting?

Gratificaties worden beschouwd als onderdeel van het belastbaar inkomen van de werknemer. Ze worden fiscaal beschouwd als normale loon, wat betekent dat ze onderhevig zijn aan dezelfde belastingregels.

En net zoals bij reguliere loon houdt de werkgever vaak direct belasting in, hierdoor ontvangt de werknemer het nettobedrag na belastingaftrek.

Uitzondering

In het geval van een jubileumgratificatie wordt het 12,5-jarig jubileum, en 50-jarig jubileum belast. Dit geldt echter niet voor het 25- en 40-jarig jubileum.

Omdat aan de regeling gratificatie wat jubilea betreft ontzettend veel haken en ogen zitten, raden we je aan deze site te bekijken voor meer details over factoren, en situaties die invloed hebben op de berekening van de belasting ervan.

Hoe wordt gratificatie berekend?

Alleen voor de jubileumgratificatie is er echt een berekening. Verder is het geheel aan de werkgever om te bepalen hoeveel de gratificatie bedraagt. Dit is juist wat het bepalen van de hoogte ervan zo lastig kan maken.

Overweeg een gratificatiebeleid

Hoe bepaal je wie er wat krijgt, en waarvoor? In dit geval kan een gratificatiebeleid opstellen handig zijn. Om je op gang te helpen, geven we je een aantal tips die je kunnen helpen tot een duidelijk beleid te komen.

1. Wees duidelijk over wat het is (en niet is).

Bonussen en gratificaties lijken veel elkaar. Daarom is het handig om ervoor te zorgen dat het verschil hiertussen duidelijk in het beleid is verwerkt.

Onthoud: bonussen zijn target gerelateerd en worden uitgekeerd als iemand vooraf bepaalde doelen behaald. Daarentegen zijn gratificaties zijn een blijk van op basis van niet-vooraf bepaalde doelen.

2. Bedenk hoe je de gratificatie vormgeeft

Het is natuurlijk lastig om uit het niets een gepast gratificatie bedrag te verzinnen, maar gelukkig hoef je dit niet zonder aanknopingspunten te doen.

Zo blijkt uit een AWVN-onderzoek dat gratificaties een gemiddelde hoogte hebben van € 1300. Het bedrag dat het meest voorkwam in het onderzoek had een hoogte van € 1.000.

Gratificaties kunnen een hoop vormen aannemen. Zo kun je ook gratificaties in de vorm van een cadeau of een uitje geven. Hoewel dit in verhouding misschien als een "kleinere" gratificatie kan worden beschouwd, is het toch handig om in het beleid op te nemen.

3. Zorg dat je een goede reden hebt

Je bent volledig vrij om te bepalen wanneer je iemand een gratificatie geeft. Maar dit is juist waarom het zo belangrijk is om een duidelijke reden te definiëren.

Het is ideaal als je deze van tevoren kan bepalen, echter is een gratificatie vaak gekenmerkt door onverwachtheid—daarom kan dit vaak niet.

Dus hoewel we je niet concreet kunnen vertellen welke prestatie nu echt een bijzondere prestatie is die een gratificatie verdient en welke niet, kunnen we je wel een aantal vragen geven die je aan jezelf kan stellen, voordat je de gratificatie uitkeert:

• Het geven van de gratificatie een positief effect zal hebben op directe collega's (of het ze zal motiveren omdat het terecht is), of dat het ze zal frustreren.

• Is er écht een persoon verantwoordelijk is voor de prestatie. Zo niet, kunnen de andere werknemers die erbij betrokken zijn ook een gratificatie krijgen?

• De werknemer de prestatie volledig uit zichzelf heeft geleverd.

5. Timing is alles

Het werkt toch iets minder motiverend als een werknemer een anderhalf jaar na dato een gratificatie krijgt voor een geleverde prestatie.

We raden je daarom aan om een (redelijke) deadline in je beleid op te nemen. Zo kun je bijvoorbeeld vastleggen dat een gratificatie op zijn laatst een kwartaal later uit te keren.

In het kort

• Gratificatie is een extra beloning voor werknemers, meestal in geldvorm, ter erkenning van bijzondere prestaties.

• Gratificaties zijn geen bonussen. Zo beloont gratificatie onverwachte prestaties, terwijl bonussen gerelateerd zijn aan vooraf bepaalde doelen.

• Gratificaties worden belast als regulier inkomen. Jubileumgratificaties hebben specifieke belastingregels, afhankelijk van het jubileumjaar.

• Er zijn geen duidelijke regels over de hoogte van een gratificatie. Daarom kan het nuttig zijn om een duidelijk beleid op te stellen.

Personeelsplanning en urenregistratie software!

• Eenvoudige personeelsplanning
• Overzichtelijke urenregistratie
• Makkelijke verlofregistratie

Gratis uitproberen Demo aanvragen