Gemoedsbezwaard: van definitie tot fiscale gevolgen

Wat is een gemoedsbezwaarde werknemer?

In de basis is een gemoedsbezwaarde werknemer iemand wiens levensovertuiging hen ervan weerhoudt deel te nemen aan bepaalde verzekeringen of sociale voorzieningen.

Als een werknemer werkt op basis van een arbeidsovereenkomst, is er meestal al een verzekering afgesloten. Hij of zij heeft automatisch recht op sociale werknemersverzekeringen.

Maar soms hebben werknemers hier bezwaar tegen vanwege principiële redenen, en willen ze geen zorgverzekering nemen. Wanneer werknemers hun geloofsovertuiging volgen en een ontheffing nodig hebben (dus niet verplicht verzekerd willen zijn), kunnen ze een ontheffingsverzoek indienen bij SVB (Sociale Verzekeringsbank). Als de SVB besluit dat het verzoek terecht is, wordt de werknemer erkend als gemoedsbezwaard.

Een werknemer kan ontheffing krijgen voor de volgende verzekeringen:

• Algemene Ouderdomswet (AOW)
• Algemene nabestaandenwet (Anw)
• Ziektewet (ZW)
• Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
• Werkloosheidswet (WW)
• Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
• Wet langdurige zorg (Wlz)
• Zorgverzekeringswet (Zvw)

Werknemers kunnen voor elke verzekering ontheffing voor aanvragen. Ze kunnen er echter ook voor kiezen alleen ontheffing aan te vragen voor volksverzekeringen (AOW, Anw, Wlz), werknemersverzekeringen(ZW, WW, WIA, WAO), en/of de Zvw.

Deze specifieke keuze heeft fiscale gevolgen voor werkgevers waar we later in dit artikel dieper op in gaan.

Eigen risico

Als werknemers worden vrijgesteld, hoeven ze geen premie voor deze verzekeringen te betalen en krijgen ze een hoger nettoloon. De werknemer is vanaf dat punt zelf verantwoordelijk voor het regelen en betalen van eventuele toekomstige zorg.

Gevolgen voor werkgevers

De gevolgen voor werkgevers hangt af van welke verzekering(en) een werknemer weigert.

Ontheffing van één specifieke verzekering

Stel je voor dat een van je werknemers gewetensbezwaren heeft tegen alleen de AOW, maar niet tegen andere volksverzekeringen of de Zvw.

In deze situatie moet je toch premievervangende loonbelasting voor alle volksverzekeringen, en bijdragevervangende belasting voor de Zvw inhouden. Dit is een belasting die specifiek wordt ingehouden op het inkomen van gewetensbezwaarden.

Hoe verwerk je dit in je administratie?

Om dit goed te verwerken in je administratie, dien je de premievervangende loonbelasting in bij de rubriek "Ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen" op de aangifte loonheffingen.

De bijdragevervangende belasting moet je vermelden in de rubriek "Ingehouden werknemersbijdrage Zorgverzekeringswet", en de vergoeding van de bijdragevervangende belasting hoort thuis in de rubriek "Werkgeversvergoeding Zorgverzekeringswet".

Het is echter van belang om te onthouden dat je de bijdragevervangende belasting niet mag opnemen als loonbelasting in de aangifte loonheffingen. Op de jaaropgaaf voor de werknemer moet je in plaats van "Loonbelasting/premie volksverzekeringen" de vermelding "Loonbelasting/premievervangende loonbelasting en bijdragevervangende belasting" gebruiken.

Ontheffing ZVW

Als de werknemer gewetensbezwaard is tegen de Zvw, dan hoef je geen inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zvw in te houden. In plaats daarvan dien je bijdragevervangende belasting in te houden. Dit bedrag is gelijk aan het bedrag van de inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zvw.

Het belangrijke verschil hier is dat je de bijdragevervangende belasting aan de werknemer moet uitbetalen.

Let op

Hou hierbij rekening dat deze vergoeding alleen belast is voor de loonbelasting en volksverzekeringen. Dit betekent dat de vergoeding die wordt betaald aan werknemers als bijdragevervangende belasting, alleen onderworpen is aan belastingheffing voor de loonbelasting en volksverzekeringen, en niet aan andere belastingen zoals inkomstenbelasting.

Ontheffing volksverzekering én ZVW

Stel je voor dat een van je werknemers gewetensbezwaren heeft tegen de volksverzekeringen én de Zvw. In dit geval hoef je geen premies voor volksverzekeringen in te houden op hun loon.

In plaats daarvan zul je premievervangende loonbelasting moeten inhouden, wat wederom precies hetzelfde bedrag is als de premie voor de volksverzekeringen die normaal wordt ingehouden. Je kunt dit bedrag vinden in de loonbelasting/premie volksverzekeringen tabel die van toepassing is op de werknemer.

Ontheffing werknemersverzekeringen

Als een van je werknemers door de Sociale Verzekeringsbank als iemand met gewetensbezwaren tegen de werknemersverzekeringen wordt erkend, hoef je het deel van de premies dat normaal gesproken door werknemers wordt betaald, niet van hun loon af te trekken.

Je moet echter wel nog steeds de werkgeversbijdrage aan de premies voor werknemersverzekeringen betalen. Dit doe je door premievervangende loonbelasting in te houden op het loon van de werknemer.

Hoe verwerk je dit in je administratie?

De premievervangende loonbelasting moet je vermelden in je loonaangifte, en het bedrag dat je verschuldigd bent, moet je betalen aan de Belastingdienst. Je hoeft geen aparte rubriek te gebruiken voor premievervangende loonbelasting in je loonaangifte.

In plaats daarvan vermeld je deze belasting in dezelfde rubrieken als waarin je normaal gesproken de premies voor werknemersverzekeringen zou opnemen.

Aandachtspunt: gemoedsbezwaar bevestigen

Zorg er eerst voor dat je als werkgever een schriftelijke verklaring van gemoedsbezwaarde werknemers krijgt van de SVB, voordat je andere stappen onderneemt. Zo heb je bevestiging (en bewijs) van het feit dat ze om principiële redenen afzien van bepaalde verzekering.

In het kort

• Gemoedsbezwaarde werknemers hebben bepaalde overtuigingen die hen ervan weerhouden deel te nemen aan bepaalde verzekeringen en sociale voorzieningen.

• Een werknemer kan ontheffing krijgen van de verzekeringsplicht voor zorgverzekeringen.

• Het is de verantwoordelijkheid van de werknemer om geen reguliere zorgverzekering af te sluiten, en werkgevers hoeven geen zorgverzekeringspremies voor hen te betalen.

• Werkgevers moeten de salarisadministratie zorgvuldig verwerken en rekening houden met belastingen en premies in het geval van gemoedsbezwaarde werknemers.

Personeelsplanning en urenregistratie software!

• Eenvoudige personeelsplanning
• Overzichtelijke urenregistratie
• Makkelijke verlofregistratie

Gratis uitproberen Demo aanvragen