Werken tijdens de feestdagen

Werken op officiële feestdagen is in principe vrijwillig, maar in sommige branches is het onvermijdelijk dat je een keer tijdens feestdagen moet werken. Denk bijvoorbeeld aan de horeca, de zorg of de publieke sector. Voor werknemers in deze branches zijn feestdagen normale dagen, maar hoe zit het met toeslagen en is het verplicht om te werken op feestdagen? Je ontdekt het in dit artikel.

Werken op feestdagen

Is het verplicht om te werken tijdens feestdagen? Werknemers die regelmatig op bepaalde feestdagen werken vragen zich dit vast af. Het antwoord is tweezijdig. Wettelijk gezien staat er niets over een verplichte vrije dag op een officiële feestdag in de wet. In de cao van de branche waarin je werkzaam bent of in de arbeidsovereenkomst staan meestal wel afspraken over werken op feestdagen. Werk je dus in een branche die operationeel is tijdens nationaal erkende feestdagen, dan is het mogelijk dat jouw werkgever je verplicht laat werken. Valt de feestdag echter op een zondag, dan mag jouw werkgever je niet verplichten om te komen werken.

Wat werknemers denken over werken tijdens de feestdagen

Het is belangrijk om te begrijpen wat werknemers denken over werken tijdens de feestdagen. Veel werknemers voelen zich extra belast of missen tijd met hun familie. Anderen zien het als een kans om extra inkomen te verdienen door de toeslag die ze kunnen ontvangen. Als werkgever is het essentieel om te luisteren naar de zorgen en voorkeuren van je personeel. Dit helpt niet alleen om betere roosters te maken, maar verhoogt ook de tevredenheid en motivatie op de werkvloer.

Dit zijn de erkende feestdagen in Nederland

In Nederland zijn er 8 feestdagen:

• Nieuwjaarsdag - 1 januari
• Goede vrijdag - vrijdag voor Pasen
• Eerste en tweede Paasdag - april
• Koningsdag - 27 april
• Bevrijdingsdag - altijd op 5 mei
• Hemelvaartsdag - donderdag 10 dagen voor Pinksteren
• Eerste en tweede Pinksterdag
• Eerste en tweede Kerstdag

Alhoewel er geen wettelijke vrije dag wordt gegeven op feestdagen, kan er in de cao staan dat feestdagen wel als vrije dag worden gezien. Is dit niet het geval, dan is het voor werknemers mogelijk om vrij te vragen. Als werkgever moet je een verlofaanvraag voor een vrije dag serieus bekijken. Je mag een verzoek alleen afwijzen als het bedrijfsbelang in gevaar komt door afwezigheid van een werknemer. Werk je in een branche die altijd operationeel is? Dan is het slim om met draairoosters te werken voor de feestdagen. Zo voorkom je dat dezelfde werknemer op dezelfde feestdagen moet werken.

Het recht op toeslag voor werken op een feestdag

Als werknemers op feestdagen werken, dan geeft dit geen automatisch recht op een extra vergoeding in de vorm van extra loon. Als je als werknemer recht hebt op een toeslag, dan staat het percentage van de toeslag of toeslagen omschreven in de cao of in het arbeidscontract. Kijk, bijvoorbeeld naar de horecabranche, dan is de cao horeca van toepassing. Hierin staat een regeling die invloed heeft op feestdagtoeslagen.

Om recht te hebben op toeslagen moet het wel gaan om werk op een nationaal erkende feestdag. Hiernaast moet je een vakkracht zijn. In de horeca betekent dit dat je ten minste 1976 uur hebt gewerkt in dezelfde functie. Werk je dus naast schooltijd in de horeca, dan is het mogelijk dat je geen recht hebt op toeslagen voor het werken op een feestdag. In de meeste branches is de feestdagentoeslag 100%. Dit betekent dat je 1 uur extra loon voor elk gewerkt uur ontvangt. Werk je dus 8 uur op Koningsdag, dan ontvang je 8 uur extra salaris of vrije dagen.

Contract verloopt op een feestdag

Feestdagen kunnen van invloed zijn op betalingstermijnen en reactie termijnen. Dit komt voornamelijk omdat er heel veel branches zijn die gesloten zijn op nationaal erkende feestdagen. Wettelijk gestelde termijnen die in het weekend of op een erkende gedenkdag eindigen, worden daarom verlengd tot en met de eerstvolgende werkdag. Stel dat je contract dus verloopt op 27 mei, dan kun je als einddatum 28 mei aanhouden, maar niet als 28 mei op een zaterdag of zondag valt.

Vrij op Bevrijdingsdag

In veel cao's ben je vrij op Bevrijdingsdag in lustrumjaren, ofwel elke vijf jaar. De eerstvolgende keer dat iedereen vrij is op Bevrijdingsdag is hierdoor in 2025. Werk je echter in de zorg, dan wordt Bevrijdingsdag in veel cao's elk jaar gezien als een erkende gedenkdag. Soms heb je recht op betaald verlof en soms moet je vakantie-uren opnemen voor een vrije dag op een ingeroosterde werkdag. Hoe dit precies geregeld is, is afhankelijk van je functie en van wat er in je arbeidsovereenkomst of cao staat.

Religieus verlof buiten de erkende dagen in Nederland

Door diversiteit binnen bedrijven in Nederland komt het steeds vaker voor dat medewerkers religieus verlof opnemen. Bijvoorbeeld voor het Suikerfeest of Tisja be’Av. In de meeste cao's staat dat werkgevers rekening moeten houden met geloofsovertuiging, maar hoeven geen akkoord te geven voor verlof. Toch loont het om dit wel te doen, omdat werknemers die graag vrij willen voor een religieus feest vaak bereid zijn om een dag te ruilen. Met goed overleg kom je er dus meestal wel uit!

Bedrijf gesloten op feestdagen

Gedenkdagen bestaan niet uit doorbetaalde uren. Stel dat het bedrijf waar je werkt is gesloten, dan moet je deze uren officieel gezien inhalen. Je wordt namelijk wel doorbetaald en hier moet geleverd werk tegenover staan. Je kunt er in dit geval voor kiezen om de gemiste uren in te halen of een vakantiedag op te nemen, zodat je de uren niet hoeft in te halen. In de praktijk komt het weinig voor dat werkgevers vragen om de uren in te halen, maar dit is wel een mogelijkheid.

Pretverlof en doorbetaalde rustdagen

Als werkgever mag je data aanwijzen waarop het personeel een verplichte vakantiedag moet opnemen. Denk hierbij aan de dag na Hemelvaartsdag of Goede Vrijdag. Deze verplichte rustdag moet in de cao of arbeidsovereenkomst omschreven staan en geeft werknemer het recht op een doorbetaalde dag. Het is mogelijk om deze dag niet door te betalen, maar alleen als het personeel ermee akkoord gaat niet betaald te krijgen. Pretverlof is een betaalde rustdag naast verlof of vakantie. Werknemers hoeven hiervoor geen vakantiedag in te leveren of verlof aan te vragen.

Toeslagen en extra vergoeding voor feestdagen

Werknemers die tijdens feestdagen werken, kunnen in veel gevallen recht hebben op een extra vergoeding. Dit kan variëren afhankelijk van de sector en de specifieke afspraken in de cao of arbeidsovereenkomst. Het is belangrijk om deze regels duidelijk te communiceren aan je werknemers zodat zij weten wanneer zij een toeslag ontvangen. Dit voorkomt misverstanden en zorgt voor transparantie op de werkvloer.

Vrije dagen en compensatie

Naast het reguliere verlof kunnen werknemers aanspraak maken op extra vrije dagen als compensatie voor werken op feestdagen. Dit is met name relevant voor parttimers die vaak werken op dagen dat feestdagen vallen. Zorg ervoor dat je goede afspraken maakt over deze compensatie en dat deze duidelijk zijn opgenomen in het bedrijfsreglement.

Verplichte vrije dagen

In sommige sectoren en bedrijven kunnen er verplichte vrije dagen worden aangewezen. Dit betekent dat werknemers op deze dagen niet hoeven te werken en toch doorbetaald krijgen. Deze dagen kunnen, bijvoorbeeld rond de feestdagen vallen, zoals tussen Kerstmis en Nieuwjaar. Dit voorkomt misverstanden en zorgt ervoor dat werknemers weten wanneer ze vrij zijn als ze fulltime werken.

Recht en bedrijfsreglementen

Het is essentieel dat zowel werkgevers als werknemers hun wettelijk recht kennen als het gaat om werken op bepaalde dagen. Wet staat boven cao-afspraken, maar het is belangrijk om beide goed te begrijpen en te communiceren. Controleer regelmatig of de cao en bedrijfsreglementen up-to-date zijn en voldoen aan de huidige wetgeving.

Houd de administratie op orde met Shiftbase

In verschillende branches gelden afwijkende regels en dit maakt het maken van een planning niet eenvoudiger. Je krijgt te maken met afwijkende percentages van extra salaris of je moet bijhouden hoeveel vrije uren er gegeven worden in ruil voor gewerkte uren op een officiële feestdag. Werk je met verschillende cao's dan wordt het bijhouden van de administratie nog ingewikkelder. Om dit proces te vereenvoudigen en het werk van planners en HR afdelingen te vereenvoudigen heeft Shiftbase unieke software ontwikkelt. Goed nieuws, want je kunt onze software in elke branche gebruiken!

Shiftbase maakt personeelsadministratie eenvoudiger. De software kan gekoppeld worden aan CRM systemen en kassasystemen, zodat personeel kan in- en uitklokken aan het begin en eind van een dienst. De app bestaat uit een complete combinatie van personeelsplanning, urenregistratie en verlofregistratie. Gebruik onze app bijvoorbeeld voor het maken van de personeelsplanning voor het feestseizoen van dit jaar én volgend jaar en schat ruim van tevoren in hoe het staat met de loonkosten.

Met de Shiftbase app is het mogelijk om zowel de personeelsadministratie als de loonadministratie real time bij te werken en bij te houden. Je hebt toegang tot eenvoudige rapportages waarin nauw bijgehouden wordt wie wanneer werkt. Hierdoor heb je ook directe toegang tot informatie over wie er heeft gewerkt op een erkende gedenkdag. Koppel hier het percentage van extra salaris of het aantal extra uren aan en de app berekent de loonkosten automatisch.