Hoe houd je personeel die nachtdiensten werken gezond en energiek?

  • Geschreven door: Carin Vreede
  • Bijgewerkt op: 14 februari 2025
Gezondheidstips voor werknemers die nachtdiensten werken

Gezond werken bij nachtdiensten vraagt om een doordacht beleid. Wanneer werknemers regelmatig nachtdiensten draaien, heeft dit invloed op hun mentale fitheid, productiviteit en algehele gezondheid. Een verstoring van het bioritme kan leiden tot vermoeidheid, concentratieverlies en een hoger risico op verzuim. Het is daarom belangrijk om de juiste maatregelen te nemen en gezonde bedrijfsomstandigheden te creëren met een goed roosterbeleid.

In dit artikel bespreken we hoe organisaties een effectief beleid ontwikkelen en geven we gezondheidstips voor werknemers die nachtdiensten werken.

Wat doen nachtdiensten met de gezondheid?

Nachtdiensten werken verstoort het natuurlijke slaap-waakritme. Dit gebeurt omdat je lichaam ‘s nachts actief moet blijven terwijl het eigenlijk rust nodig heeft. Kortom, je interne klok raakt ontregeld. Dit leidt meestal tot vermoeidheid, slaapproblemen en een verminderde weerstand. Het langdurig draaien van onregelmatige diensten vergroot hierdoor het risico op hart- en vaatziekten, overgewicht en diabetes type 2. Voor werkgevers is het daarom belangrijk om rekening te houden met de impact van nachtwerk en beleid te ontwikkelen dat gezond werken stimuleert.

Wist je dat het lichaam minimaal 16 weken nodig heeft om zich volledig aan een nachtritme aan te passen? Dit maakt het extra belangrijk om een evenwichtig rooster te hanteren en medewerkers de kans te geven om te herstellen tussen verschillende diensten.

Werk je meerdere nachtdiensten achter elkaar, dan heeft dit vaak niet alleen fysieke, maar ook mentale effecten. Veel medewerkers ervaren bijvoorbeeld een afname in concentratie en motivatie. Vooral wanneer ze na een reeks nachtdiensten weer moeten overschakelen op dagdiensten. Dit vermindert de prestaties op de werkvloer en kan de veiligheid in bepaalde sectoren in gevaar brengen. Voldoende rusttijden, een passende werkdruk en ondersteuning op het gebied van werkplek en gezondheid helpen om deze effecten te beperken.

Een effectieve manier om werknemers te ondersteunen, is door hen concrete adviezen te geven over voeding, slaap en ontspannen op de juiste manier. Slimme voedingskeuzes en voldoende bewegen helpen het lichaam beter om te gaan met het verstoorde ritme. Daarnaast helpt een goed slaapbeleid. Een nachtdienst sluit je in het beste geval af met een vaste routine, zodat het lichaam sneller herstelt.

Voeding en beweging voor nachtwerkers

Een gezonde levensstijl helpt medewerkers beter omgaan met de impact van onregelmatige diensten. Voeding en beweging spelen hierbij een grote rol. Door bewuste keuzes te maken, blijven werknemers langer fit en productief. Werkgevers kunnen ondersteuning bieden door gezonde voorzieningen op de werkplek en bewustwording binnen het team te stimuleren.

Gezonde voeding tijdens nachtdiensten

Onregelmatige werktijden verstoren het natuurlijke hongergevoel en de spijsvertering. Hierdoor maken werknemers vaker ongezonde keuzes. Goede eetgewoonten helpen vermoeidheid te verminderen en mentale fitheid te behouden. Werkgevers kunnen hierin ondersteunen door:

  • Gezonde snacks aan te bieden, zoals fruit, noten en eiwitrijke producten.
  • Zware en vette maaltijden te ontmoedigen, omdat deze de spijsvertering vertragen en slaperigheid veroorzaken.
  • Voldoende hydratatie te stimuleren, aangezien uitdroging concentratie en prestaties negatief beïnvloedt.
  • Beperkt cafeïnegebruik aan te raden, vooral in de uren voordat een nachtdienst eindigt, om de slaapkwaliteit niet te verstoren.

Een gezondere leefstijl voor meer energie en betere prestaties

Regelmatig bewegen helpt het lichaam om actief en alert te blijven tijdens onregelmatige diensten. Daarnaast vermindert het stress en draagt het bij aan een betere slaapkwaliteit. Werkgevers kunnen werknemers stimuleren om actiever te zijn door:

  • Korte actieve pauzes mogelijk te maken, zoals een wandeling of stretchoefeningen.
  • Werkplekken ergonomisch in te richten om lichamelijke klachten te voorkomen.
  • Sportprogramma’s of kortingen op sportabonnementen aan te bieden, zodat medewerkers buiten werktijd actief blijven.
  • Samenwerking met een zorgverlener, zoals een fysiotherapeut, om fysieke belasting te beperken.

Slim slapen: hoe een nachtdienst eindigt met een goede nachtrust

Een onregelmatig rooster kan de minimale rusttijd tussen diensten beïnvloeden, waardoor medewerkers moeite hebben met herstellen. Om een goede gezondheid te behouden, is het belangrijk dat werknemers direct na hun dienst ontspanning zoeken en een vaste slaaproutine aanhouden.

Werkgevers kunnen hierbij ondersteunen door roosters te optimaliseren en rekening te houden met voldoende herstelmomenten. Een donkere, stille werkplek voor korte dutjes tijdens pauzes kan helpen om alertheid te behouden en vermoeidheid te verminderen. Daarnaast voorkomt een geleidelijke overgang tussen verschillende diensten dat werknemers hun ritme volledig moeten resetten.

Sociale en werkgerelateerde balans bij nachtwerk

Werken op onregelmatige tijden kan het sociale leven van medewerkers beïnvloeden. Contact met familie en collega’s wordt lastiger, vooral bij een reeks van 3 of meer nachtdiensten. Een goed roosterbeleid helpt om overbelasting te voorkomen en de balans tussen werk en privé te verbeteren.

Werkgevers kunnen hieraan bijdragen door flexibele maatregelen te nemen, zoals vaste vrije dagen of roosters die rekening houden met persoonlijke voorkeuren. Daarnaast bevordert een ondersteunende werkomgeving het welzijn van medewerkers en versterkt het de samenwerking op de werkvloer.

Praktische tips voor werkgevers: beter werken tijdens nachtdiensten

Een goed beleid voor nachtwerk voorkomt vermoeidheid en verhoogt de productiviteit. Werkgevers kunnen medewerkers ondersteunen door te zorgen voor een ergonomische werkplek, duidelijke rusttijden en een gezonde werkomgeving. Daarnaast helpt het om korte pauzes en lichte maaltijden te stimuleren, zodat werknemers fit en alert blijven. Door slimme maatregelen te nemen, zoals een efficiënt rooster en voldoende hersteltijd, blijft het personeel gemotiveerd en presteert het beter.

Een digitaal roostersysteem kan helpen om nachtdiensten eerlijk en overzichtelijk in te plannen. Dit voorkomt overbelasting en maakt het eenvoudig om achtereenvolgende diensten in balans te houden. Een gebruiksvriendelijk systeem geeft zowel werkgevers als medewerkers inzicht in hun planning, minimale rusttijd en verlofmogelijkheden.

Wil je een gezondere en efficiëntere werkomgeving creëren voor je personeel? Met Shiftbase automatiseer je roosters, houd je gewerkte uren bij en verbeter je de werk-privébalans van je team. Ontdek de voordelen en probeer het zelf!

Personeelsplanning en urenregistratie software!
Personeelsplanning en urenregistratie software!
  • Eenvoudige personeelsplanning
  • Overzichtelijke urenregistratie
  • Makkelijke verlofregistratie
Gratis uitproberen Demo aanvragen

 

Personeel